Union Busting, İngilizce kökenli ama Almanca’ya da yerleşen bir kavram. Aktif sendika ve BR üyelerine yönelik işveren terörü anlamına geliyor. Bu amaçla sendikacı ve BR üyeleriyle mücadele konusunda uzlaşmış avukatlar görevlendiriliyor. Bu konuda Elmar Wigand ve Werner Rügemer tarafından yazılmış ‚Die Fertigmacher-Bitirici‘ adlı bir kitap var. Kitabın yazarlarından Elmar Wigand ile Union Busting üzerine bir söyleşi yaptık:
Union Busting nedir?
– Union Busting sendikaları, işletmelerdeki kararlara katılma ve bağımsız örgütlenme hakkını yok etme veya zayıflatmayı hedef alan bir patron saldırısıdır. Union Busting değişik şekilde kendini göstermektedir. Birincisi sendikacı BR üyelerine yönelik işyerindeki baskı. Bazı işletmelerde BR kurulmasını engellemek ya da BR’leri işlevsiz kılmak için sistematik baskı yapılıyor.Bazı işletmelerde işçi haklarını savunan BR üyeleri işten atılmaya çalışılıyor BR’nin geri kalan üyeleri de ya korkutuluyor ya da patron tarafından satın alma girişimlerinde bulunuluyor. Esas olarak hedeflenen işyeri veya sektör sözleşmelerini engellemek ve grevleri kırmak.
Toplumsal planda ise Union Busting halk arasında sendikacılara, örgütlenmelere ve grevlere yönelik kamuoyu oluşturmayı hedef alır. Bu konuda en iyi örnek son dönemde makinistlerin grevlerine yönelik saldırılar oldu. Böylece Almanya’da bir grev kültürünün oluşması engellenmiş oluyor. Burada önemli olan, bu tür saldırıların değişik alanlarda aktif olan profesyonel firmalar tarafından sürdürülmesidir. Union Buster firmaları, patronlara sadece hizmeti sunmuyorlar, tüm süreci yönlendirip planlıyorlar. Avukat, detektif, reklam, işveren danışma büroları yanında Bonn’da IZA, Münih’te ZAAR gibi sözde bilimsel araştırma enstitüleri de sendikacı ve BR üyeleriyle uğraşmaktalar. Konseptler hazırlıyorlar, araştırmalar yapıyorlar, yasa değişiklikleri planlıyorlar ve yandaş politikacı ve gazeteciler için bilgi kaynağı oluşturuyorlar.
Union Busting ne zamandan beri iş yaşamında önemli bir rol oynuyor?
– 1998 yılından beri New York ve Londralı avukat büroları, ünlü Alman avukat bürolarını satın alıyorlar. 2001 yılından beri de iş hukuku bölümleri oluşturmaya başladılar. Özelleştirmelerin gerçekleştirilmesi ve izlenmesi, firmaların satın alınması ve füzyonu ile aşırı kar elde etmek istiyorlar. Bu çoğunlukla işten atmalar, ücret dampingleri, fazla mesaileri dayatarak gerçekleştiriliyor. Bu konuda BR’ler sözleşme ve sosyal plan uygulamalarıyla işverenin planlarını engelleyebiliyorlar. 1 Haziran 2002’de ve 1 Ocak 2004’te SPD-Yeşiller Hükümeti sayesinde pazarı KKR, Permira, ECM, Texas Pacific Group, Compass Group, Terex etc. gibi saldırgan yatırımcılara ve bankerlere serbestçe açan yasal düzenlemeler yapıldı. Almanya’nın en tanınmış BR düşmanı avukatları Helmut Naujoks ve Dirk Schreiner + Partner Union Busting’le uğraşan bir firma kurdular. CMS Hasche Sigle, Hogan Lovells, Taylor Wessing, Küttner, Kliemt & Vollstädt, Buse Heberer Fromm da bu iş konusunda uzmanlaştı.
No SLAPP! Stop Union Busting! Fachkonferenz für Demokratie & Meinungsfreiheit im Betrieb | 9. Nov. 2024 | Köln | ► Mehr erfahren ► Jetzt anmelden!
Union Busting kavramının yerleşmesi öncesi BR, sendika ve sendikacılara yönelik baskılardan örnekler verir misiniz?
– Çok önceleri de mücadeleci, boyun eğmeyen sendikacı ve BR üyelerine yönelik saldırılar tabi ki vardı. Ancak o zamanlar şimdiki gibi profesyonel firmalar bu işi düzenlemiyordu. Ya işveren örgütleri ya da ticaret odaları bu işin başındaydılar. Politik düşünceleri nedeniyle işten atılmalarda ise Anayasayı Koruma Kurumu’nun parmağı olduğu kesindi. en tanınmış olaylardan biri 1980’li yıllarda Berlin Spandau’daki BMW işletmelerinde gerçekleşmişti. Daha sonra Günter Wallraff, Melitta’daki BR üyelerine nasıl baskı yapıldığını ortaya çıkardı. Buna ek olarak 1970’lerden bu yana Almanya’da BR kurulmasına izin verilmeyen ya da kurulamayan işletmeler var. ALDİ, UPS, McDonalds bunlara örnek…
Gelişim ne yönde?
– Ne yazık ki şimdilerde Union Busting olayları Almanya’daki iş yaşamının temel bir parçası haline geldi. Baskı ve stres yanında depresyon ve Burn Out’larla aktif sendikacı ve BR üyelerinin havlu atmaları sağlanıyor. Buna karşı mücadele de ediliyor. Burger King’de Naujoks’un planı durduruldu. Yi-Ko-Holding iflas etti. Bu konuda bilinç yükselmesine bağlı olarak yerel komitelerin ve merkezi bir ağın oluşturulması olumlu gelişmelerdir.
Röportaj: Mahir Şahin, Yeni Hayat, April 2015